Dlaczego muzyka pop jest popularna?

W ostatnim wpisie zabrałam Was do mojego świata nauki. Dlatego dzisiaj, dla równowagi, dotknę tematu, który był częścią mojej pracy magisterskiej na studiach kulturoznawczych 😉 .

Muzyka pop. Każdy z nas z pewnością spotkał się z tym terminem i potrafi intuicyjnie podać przykłady utworów z tego gatunku. Ale co sprawia, że daną piosenkę możemy zaliczyć do popu? Jak właściwie zdefiniować ten szeroki gatunek muzyczny? No i wreszcie – dlaczego muzyka pop jest popularna?

Ciekawi? No to zaczynamy! 😀

Muzyka pop niejedno ma imię

Termin „muzyka pop” można rozpatrywać w dwóch kategoriach. Zgodnie z pierwszą definicją, pop jest szeroko rozumianą popularną muzyką rozrywkową. Tym samym można przyjąć, że do muzyki pop należą takie gatunki jak np. rap, jazz, rock, reggae, muzyka taneczna, R&B czy country. Jak widać, jest to dosyć ogólna definicja, która w żaden sposób nie oddaje specyfiki podgatunku o tej samej nazwie.

Druga kategoria zdecydowanie zawęża definicję muzyki pop określając ją jako styl muzyczny, który charakteryzuje się płynnością wśród wszystkiego co aktualnie jest modne, pożądane i na czasie. Muzyka pop, jako podgatunek muzyki popularnej, czerpie więc wszystko co najlepsze i najbardziej atrakcyjne pod względem komercyjnym z innych gatunków muzycznych, tworząc tym samym mozaikę przyjemnych dźwięków, rozpoznawalnych rytmów i zrozumiałych dla szerokiego grona odbiorców tekstów. Jednocześnie gatunek ten ulega ciągłym przekształceniom narzucanym przez zmieniające się światowe trendy. To właśnie dzięki podążaniu za tym, co jest na czasie, muzyka pop trafia do ogromnej rzeszy słuchaczy.

Dlaczego lubimy muzykę pop?

Z biologicznego punktu widzenia, podczas słuchania ulubionej muzyki (szczególnie w kulminacyjnym momencie piosenki), nasz mózg zaczyna uwalniać dopaminę (tzw. „hormon szczęścia”). Dokładnie rzecz biorąc, dopamina jest uwalniana w prążkowiu – części mózgu odpowiedzialnej za uczucie motywacji i satysfakcji. Z pewnością znacie to ekscytujące uczucie ;).

A zatem, w tym kontekście ważną cechą naszego mózgu jest to, że lubi to, co dla niego znajome, co jest w stanie rozpoznać. Jak ten fakt odnosi się do muzyki pop? Jak wspomniałam nieco wcześniej, pop jest pewną układanką zawierającą charakterystyczne rytmy, przyjemną melodię, rymowany tekst, a wszystko to zamknięte jest w uporządkowanej strukturze. Dzięki pewnym zastosowanym schematom, utwory z tego gatunku brzmią dla nas znajomo – wiemy, czego możemy oczekiwać i podświadomie czujemy, kiedy zaczyna się refren, a kiedy druga zwrotka utworu. Sprawia to, że zdecydowana większość społeczeństwa z przyjemnością słucha muzyki pop i jest ona nadawana w głównych stacjach radiowych.

Ale, ale! Czy to oznacza, że każdą piosenkę z gatunku pop lubimy od pierwszego usłyszenia? Absolutnie nie! Niejednokrotnie zdarza się przecież, że nie możemy znieść jakiegoś nowego numeru wydanego przez znanego popowego artystę. Jednak równie często, po jakimś czasie nasza tolerancja na ten utwór zaczyna rosnąć, aż w końcu stwierdzamy, że nie jest wcale taki zły i nucimy go pod nosem. Dlaczego tak się dzieje? Pierwsze słuchanie nowej piosenki może wprowadzić nasz mózg w lekką konsternację – w końcu musi on odnaleźć w słyszanym utworze rozpoznawalny dla siebie schemat. Nie zawsze jest to takie proste. Ale odnalezienie wspomnianego schematu jest kluczowe dla naszego mózgu – dzięki temu będzie mógł przewidzieć kolejne elementy utworu, co z kolei sprawi, że numer ten zacznie brzmieć znajomo. Bez odnalezienia powtarzalnego schematu, nie zostanie uwolniona dopamina, a co za tym idzie, nie poczujemy satysfakcji ze słuchania muzyki. Właśnie dlatego dla wielu ludzi (w tym też dla mnie 😛 ) słuchanie muzyki jazzowej to istna katorga. Jazz charakteryzuje się licznymi wariacjami i pewną nieprzewidywalnością, przez co nasz mózg nie jest w stanie przewidzieć jaki dźwięk usłyszymy za chwilę.

W procesie zaznajamiania się z nową muzyką istotny jest również efekt ekspozycji. Jest to mechanizm, dzięki któremu obiekty, z którymi często się spotykamy, zaczynamy darzyć sympatią. W tym przypadku „obiektem” jest nowa dla nas piosenka. Ciężko uciec przed efektem ekspozycji – z nowymi utworami muzyki popularnej spotykamy się na każdym kroku – w radiu, na portalach streamingowych, w social mediach, w telewizji, w reklamach. Nawet gdy nie skupiamy się na słuchaniu danej piosenki, nasz mózg i tak ją koduje i wkłada do szufladki z napisem „brzmi znajomo” ;).